Ana Bilim Dalları

Genel Bilgiler

Halk sağlığı organize edilmiş toplum çalışmaları ile çevre sağlık koşullarını düzeltip, bulaşıcı hastalıkları önleyerek, hastalıkların erken tanı ve tedavisini sağlayarak, toplumsal çalışmalar ile her bireyin sağlığını sürdürecek bir yaşam düzeyini geliştirerek hastalıklardan korunmayı amaç edinen bir bilim dalıdır. Aynı zamanda bireylerin beden ve ruh sağlığı ile çalışma verimliliğinin ve yaşam kalitesinin arttırılmasına yönelik araştırmalar yapmak hedeflenmektedir. Halk Sağlığı başka bir ifade ile; çevre sanitasyonu, bulaşıcı hastalıkların denetimi, bireylerin sağlıkları konusunda eğitimi, hekimlik ve diğer sağlık mesleklerinin örgütlenerek hastalıkların erken tanısı, koruyucu sağlık ile yaşam kalitesini yükseltme eylemleri sonucunda her bireyin kendisinin doğuştan gelen sağlıklı olma hakkını gerçekleştirmesini sağlayan multidisipliner bir bilimdir.

Tarihçemiz

Halk sağlığı aslında ilk insanla başlar. İlk insan yaratıldığında kendilerinin nasıl beslenmesi gerektiğini ve hayatlarını sağlıklı bir şekilde nasıl idame etmeleri gerektiğini bilmekteydi. Daha sonra gelen insanlar da onların gittikleri yoldan giderek hayatlarına devam ettiler. Zaman içerisinde insanların çoğalması ile birlikte hekimlik mesleği ve bazı meslek grupları ayrışmaya, ayrı bir disiplin haline gelmeye başlamıştır. Elbette ilk hekimler günümüzdeki hekimler gibi modern bir eğitime sahip değildiler. Ancak birçoğu kendi dönemlerinin, sosyal, kültürel, ekonomik ve bilgi düzeylerine göre insan sağlığına olumlu katkılar sağlamış ve toplum tarafından kabul görmüşlerdir. Zaman içerisinde hekimlerin dışında da sağlıkla dolaylı veya doğrudan ilgilenen meslek gruplarının oluşması ve bir disiplin olarak gelişmesiyle, Halk Sağlığı bir bilim haline gelmeye başlamıştır. Hippocrates, Galenos İbni Sina, El Razi, Pavia, Johann Peter Frank, Edwin Chadwick gibi isimler halk sağlığının bir bilim olarak oluşmasına önemli katkılar sağlamıştır. Bir hukukçu olan Edwin Chadwick’in (1800-1899) Halk Sağlığı tanımı ve halk sağlığına yaptığı katkılar hala tıp fakültelerinde okutulmaktadır. Daha sonraki yıllarda yaşayan Milton Joseph Rosenau ise 1913 yılında yayınladığı “Preventive Medicine and Hygiene” isimli kitap Halk Sağlığı klasik kitabı durumuna gelmiştir. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra ise Rockefeller Fonu halk sağlığı görüş ve eğitiminin dünyaya yayılmasında önemli katkılar yapmıştır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Uzman Komitesi 1952’de yaptığı Halk Sağlığı tanımını yapmış ve üye ülkelere bu alanda çalışma yapmaları konusunda tavsiye kararı almıştır. Halk sağlığı anlayışının gelişmesi ve özellikle halk kitlelerine yönelik yaygın uygulamalara geçilmesi konularında en büyük katkı “insan hakları ve eşitlik” ilkelerinin geniş kabul bulması ve bu alanda yapılan çalışmalardan kaynaklanmaktadır. Türkiye de Dr. Refik Saydam sağlık bakanlığı döneminde (1923-1937) sağlık politikasını halk sağlığı görüşüne göre oluşturmuştur. Dr. Nusret Fişek (1914-1990) ise halk sağlığının öncüsü olup Türkiye’de yaygınlaşmasında ve gelişmesinde önemli katkılar sağlamıştır.  Ülkemizde Tıp Fakültesi Dahili Tıp Bilimleri içerisinde yer alan Halk Sağlığı Anabilim Dalı; Tıp Fakültelerinin mezuniyet öncesi tıp eğitimi ile Sağlık Bilimleri içerisinde yer alan diğer fakülte ve yüksekokulların ilgili bölümlerinde teorik ve uygulamalı eğitim vermektedir. Ayrıca Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı olarak 2018 yılından itibaren Yüksek Lisans ve Doktora eğitimi vermeye başlamıştır.